دهمین جلسه شورای مشورتی دفتر راهبری اجرای سند با حضور معاون آینده‌سازان
به گزارش دفتر راهبری اجرای سند دهمین جلسه شورای مشورتی دفتر راهبری سند روز سه‌شنبه 99/08/20 ساعت 10:00 تا 11:30 حضور معاون محترم آینده‌سازان دکتر سالاریه برگزار گردید.
در ابتدای این جلسه دکتر طالبی سرپرست دفتر راهبری اجرای سند ضمن خیر مقدم‌گویی و معرفی اعضای جلسه، نکاتی پیرامون سند، رویکردها و جهت گیری‌های دفتر راهبری اجرای سند ارائه دادند. در ادامه هدف از این جلسات بیان دیدگاه‌های معاونین و مدیران محترم بنیاد در خصوص روند اجرائی‌سازی سند، تجارب موفق و ناموفق و ارائه پیشنهاداتی که بتوانیم مسیر اجرایی‌سازی سند را با راه اندازی شورای هماهنگی تسهیل کنیم. این سند به عنوان سکویی بازویی است برای بنیاد که می‌تواند در ساحت‌های مختلف با همکاری دستگاه‌های اجرایی به اهداف ترسیم شده سند نزدیک شود، و این راه گشاست. جهت‌گیری دفتر کار تیمی در فعالیت‌ها و امور مرتبط با سند است. فعالیت‌های متنوعی در دفتر در دستور کار قرار دارد از جمله اجرائی‌سازی بند «ث» ماده 64 قانون برنامه ششم توسعه کشور که تاکنون 41 دستگاه اجرائی گزارش سال دوم خود را ارسال کردند که منتظریم تعداد باقیمانده گزارش خودشان را ارسال کنند تا گزارش مربوط تدوین شود. ما در دفتر و در ارتباط گیری‌ها به ایجاد گفتمان مشترک با کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی، دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام، با قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء (ص) و سایر دستگاه‌های حاکمیتی با این جهت‌گیری که بتوانیم جایگاه بنیاد را ارتقاء بدهیم، هستیم تا از این طریق بتوانیم در نظام تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری در حوزه نخبگان نقش‌آفرینی کنیم. بنیاد می‌تواند با سازماندهی و تنظیم‌گری برای تامین نیروی انسانی متخصص در دستگاه‌های اجرائی و خصوصی اقدامات خوبی را به سرانجام برساند.
دکتر سالاریه ؛ معاون آینده‌سازان بنیاد ملی نخبگان ضمن بیان اینکه سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی در زمینه «نخبه‌شناسی»، «نخبه‌گزینی»، «نخبه پروری» و «نخبه‌گماری» مهمترین مأموریت بنیاد ملی نخبگان است. از دیدگاه بنیاد ملی نخبگان، نخبه فردی است که توانسته استعداد خود را به تخصص و سپس با همکاری و حمایت دستگاه‌ها و نهادهای ذی‌ربط، به اثرگذاری کم‌بدیل در حوزه کاری خود تبدیل کند. مسیری که فرد برای رسیدن به نخبگی طی می‌کند، مسیر نخبگی نامیده می‌شود که از دوره دانش‌آموزی و حتی قبل‌تر از آن با شناسایی استعدادهای ذاتی آغاز و تا نقطه اثرگذاری بی‌بدیل امتداد می‌یابد.
وی در ادامه با اشاره به ساختار بنیاد ملی نخبگان به برخی از برنامه‌های معاونت‌های این بنیاد اشاره کرد و گفت: برنامه ملی «شهاب» با اهداف شناسایی و تدوین اطلس استعدادی دانش‌آموزان برتر کشور و هدایت دانش‌آموزان در مسیر شکوفاسازی استعدادهای آنان طراحی و توسط وزارت آموزش‌وپرورش در حال اجرا است که نتایجی مانند شناسایی هشت حوزه استعدادی 12 میلیون دانش آموز از ۱۳۹۳ و پوشش همه دانش آموزان چهارم ابتدایی از سال ۱۳۹۸ در پی داشته است.دکتر سالاریه ایجاد شبکه ارتباطی، هم‌افزایی و انتفاع متقابل میان دانش‌آموزان و دانشجویان را از نتایج مهم طرح «دوست علمی» دانست و با مثبت ارزیابی‌کردن نتایج اجرای این طرح، تعالی ابعاد انگیزشی و پرورش جنبه‌های شخصیتی دانش‌آموزان (تأکید بر مهارت‌های تفکر، کار گروهی و رهبری) و همچنین ارائه آموزش‌های تخصصی به دانش‌آموزان، متناسب با استعدادها و هدایت آنان را در این مسیر از دیگر نتایج اجرای طرح دوست علمی در سراسر کشور است. آشنایی دانش‌آموزان با استعدادها و هوش‌های مختلف از طریق خودآگاهی دانش‌آموزان نسبت به استعدادهای خود، تغییر نگرش دانش‌آموزان در زمینه انتخاب رشته، اثرگذاری عمیق و ارتباط با دانش آموزان و البته ایجاد محیطی شاد و نشاط‌انگیز از دستاوردهای بنیاد ملی نخبگان در اجرای این طرح خواهد بود.
معاون آینده‌سازان بنیاد ملی نخبگان با تأکید بر لزوم ایجاد هسته‌های نخبگانی گفت: اجرای طرح شهید «احمدی‌روشن» اقدام چندبعدی بنیاد ملی بر رویکرد آموزشی و توانمندسازی مستعدان در قالب یک مسئله واقعی کشور، ایجاد شبکه دانشجویان، افزایش مهارت‌های اجتماعی و ارتقاء روحیه خودباوری و همچنین افزایش اعتماد دستگاه‌ها و نهادها به نخبگان از مهمترین اهداف و نتایج این طرح است. دکتر سالاریه با بیان اینکه در این دوره ها هسته های مختلفی در قالب طرح شهید احمدی‌روشن فعالیت کردند، عنوان کرد: امید است با اقدامات انجام شده دانشجویان بتوانند در این دوره ها شرکت کنند؛ وی با بیان اینکه طرح شهید «بابایی» با محوریت رویدادهای رقابتی مسئله‌محور از دیگر برنامه معاونت آینده‌سازان بنیاد ملی نخبگان است، گفت: ایجاد فضای پرنشاط علمی میان دانشجویان کارشناسی و طلاب سطح ۲ و ۳، آشنایی دانشجویان مستعد با نیازها و مسائل جامعه و صنعت، ترغیب و توانمندسازی دانشجویان مستعد به انجام کار گروهی، کمک به شبکه‌سازی در اجتماع نخبگانی و تشویق نهادها به حل مشکلات و مسائل جامعه و صنعت توسط مستعدان‌برتر، مهمترین اهداف این طرح است.
دکتر سالاریه اضافه کرد: شناسایی اختراع‌های برگزیده در سه سطح و تسهیل مسیر برگزیدگان آنها برای رسیدن به محصولی دانش‌بنیان، تکمیل چرخه نوآوری و تبدیل دارایی‌های فکری به ثروت با اعطای تسهیلات توانمندساز متناسب با سطح آنها نیز مهمترین برنامه بنیاد ملی نخبگان در حوزه اخترعات است که این مهم را با اعطای تسهیلاتی مانند جایزه نقدی، تسهیلات مالی، بهره‌مندی از خدمات توانمندسازی برای رساندن اختراع به محصولی دانش‌بنیان و بازارمدار، لحاظ امتیاز در سایر مقررات بنیاد ملّی (دانشجویی و دانش‌آموختگی) و البته تسهیلات فرهنگی رفاهی انجام می‌دهد. معاون آینده‌سازان بنیاد ملی نخبگان در ادامه بر ضرورت نخبه‌گماری در سیستم‌های اداری، علمی و تحقیقاتی نیز تأکید کرد و گفت: جذب نخبگان و استعدادهای برتر در راستای شناسایی، هدایت، جایابی و رفع مسائل جذب افراد واجدالشرایط دیگر حمایتی است که تحت عنوان جذب در دانشگاه‌ها و مؤسسه‌های علمی به مستعدان‌برتر اعطا می‌شود.زسالاریه در ادامه، پشتیبانی از دانش‌آموختگان مستعدبرتر را یکی دیگر از محورهای فعالیتی بنیاد ملی نخبگان برشمرد و تصریح کرد: در این حوزه نیز آیین‌نامه‌ها و مقررات بسیار خوبی برای حمایت از دانش‌آموختگان‌برتر وجود دارد. تسهیلات خدمت نظام‌وظیفه تخصصی (جایزه شهید صیاد شیرازی با هدف استفاده بهینه از توانایی‌های برگزیدگان دانشگاهی در توسعه علمی، فرهنگی و فناورانه کشور)، تسهیلات ادامه تحصیل در دوره دکتری تخصصی (جایزه شهید احدی با هدف حضور در داخل کشور و ایجاد آرامش ذهنی برای فعالیت‌های علمی آنان) برنامه‌های بنیاد ملی نخبگان به شمار می‌روند.
وی با اشاره به دیگر برنامه‌ها گفت: تسهیلات دوره پسادکتری (جایزه شهید دکتر چمران با هدف ارتقای توانایی‌های پژوهشی، فناورانه و آموزشی دانش‌آموختگان برتر دانشگاه‌ها)، تسهیلات جذب در نهادهای فناورانه (جایزه شهید تهرانی‌مقدم با هدف ایجاد شرایطی برای جذب دانش‌آموختگان برتر در نهادهای فناورانه) تسهیلات جذب در مؤسسه‌های علمی (جایزه شهید دکتر شهریاری با هدف کمک به جذب دانش‌آموختگان برتر دوره دکتری تخصصی به عنوان عضو هیئت‌علمی دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌های کشور) و تسهیلات فرهنگی، از مهمترین برنامه‌های بنیاد ملی نخبگان برای حمایت از دانش‌آموختگان برتر است.
یکی از مباحث مهم شناسایی مستعدان و هدایت مستعدین است. که کارهای متنوعی در حال اقدام است. آگاهی‌سازی خانواده‌ها یکی از این فعالیت‌ها است. با توجه به مشکلات اقتصادی و روزمرگی که در آموزش و پرورش حاکم است مطالعات و پژوهش‌های صورت پذیرفته تبدیل به برنامه یا فعالیت‌های اجرائی نشده است. سمپاد در آموزش و پرورش در برهه‌ای از زمان تبدیل به مدرسه داری شده بود و بیشتر تمرکز بر مدال‌آوری و کسب رتبه در المپیادها داشت و خانواده‌ها تحت تاثیر محیط جامعه بچه‌ها را به این سمت سوق می‌دادند که با تعاملات خوبی که برای همکاری بوجود آمده است انتظار داریم این رویکرد بتدریج تغییر پیدا کند. و این تغییر به سمت هدایت استعدادهای دانش‌آموزی است. یکی از مشکلات در حوزه مستعدان باید به فکر قالب توسعه و گسترش دادن برنامه‌ها باشیم. استفاده از ظرفیت‌های بنیادهای نخبگانی در این موضوع مهم است. و می‌توانند در حوزه مستعدان اثربخش باشند. یکی از ایرادهای مهم در بنیاد بر می‌گردد به فرایندهای شناسایی، توانمندسازی که بصورت درست نهادینه نشده است. در حوزه دانشجویی در طی این سال‌ها توقع‌آفرینی برای حوزه دانشجویی بود. تعهدآور بودن مستعدین که بتوانند در مسیر خدمت‌رسانی به اوج اثرگذاری برسند. کار بنیاد در مجموع کار فرهنگی است. طرح‌های در حال اجرا با وجود نقاط ضعفی که دارد با دریافت بازخوردها و بحث های گروهی متناسب با شرایط در حال بروز رسانی است. رویکرد اساسی این معاونت این هست که بیائیم در جاده و مسیر اثرگذاری قرار بگیریم. و برخی از خطاها و اشتباهات رخ داده را اصلاح کنیم. به فراخور نیاز و به فراخور تغییر مخاطبین بنیاد رویه‌ها را تغییر داده و جذاب کنیم. بنیاد بایست نیاز جامعه و نیاز مخاطب را احصاء کند و بر اساس اقتضائات برنامه‌های جذاب و منعطفی را تنظیم نماید. یکی از موضوعاتی که در معاونت آینده‌سازان در دستور کار قرار دارد اصلاح نگرش مخاطبین بنیاد و نگرش جامعه به نخبگان است.